begroting dit jaar gelukkig weer sluitend heeft gekregen. Dat ging wel met
stoom en kokend water gepaard en ook het meerjarig perspectief is niet
onverdeeld gunstig. In het voortraject was er bij de behandeling van de
kaderbrief die voorafging aan deze begroting zelfs sprake van een lichte
paniek. Er moest op stel en sprong bezuinigd worden. Wij denken nog met
lichtelijk afgrijzen aan die procedure terug. De bibliotheek, de muziekschool
en het welzijn waren weer de “Sjaak” omdat dat zo lekker makkelijk is.
daarna werd wel een bedrag met heel veel nullen beschikbaar gesteld voor een
verbouwing van het gemeentehuis. Wij hebben ons daar als enige partij tegen
verzet. Dat hebben we gedaan omdat we vinden dat je bij dat soort kapitale investeringen
tenminste ook naar alternatieven zou moeten willen kijken, en niet alles op één
kaart zou moeten zetten. Willens en wetens heeft deze raad zich echter stapje
voor stapje in de hoek laten verven. Ik voorzie hier problemen maar ik hoop dat
ik het mis heb.
van de financiële problemen. Een decennium Rutte c.s. heeft veel problemen
weggelachen en niet aangepakt. En dus hebben we nu een wooncrisis, een
stikstofcrisis, een pensioencrisis, een onderwijscrisis, een zorgcrisis, en ga
zo maar door. Instituties als Openbaar Ministerie, de rechtspraak en de
belastingdienst zijn niet meer van onbesproken statuur. De belastingdruk is voor
de doorsnee burger nog nooit zo hoog geweest als onder Rutte c.s. en
tegelijkertijd zien de mensen veel te weinig terug van wat ze aan de overheid betalen.
We zitten in een rijk land met relatief veel arme mensen waar rijke mensen en Shell nog
nooit zo weinig belasting hebben betaald. In ieder geval is de kloof tussen
rijk en arm alleen maar gegroeid.
voor de nieuwe generaties. Het is toch van de gekke dat de voedselbank draait
als een tierelier. Het is toch treurig dat de woningnood weer op het niveau van
net na de oorlog zit. Het bejaardenhuis is afgeschaft zonder het vacuüm op te
vullen. Het is toch belachelijk dat bestuurders jarenlang met
persoonsbeveiliging moeten rondlopen en dat Nederland een Narcostaat is
geworden. Defensie is verwaarloosd en de politie kan haar taken niet aan. Grote
maatschappelijke problemen zoals immigratie, integratie en de komende
vergrijzing worden stelselmatig genegeerd. De wal zal het schip blijkbaar
moeten keren. Maar dan zitten de verantwoordelijke bestuurders al op hun
volgende post. En met welke schade zitten we dan aan de samenleving en aan het
geloof in de democratische rechtstaat?
slachtoffer van de decentralisatie van taken op het sociale domein. Taken over
de heg gooien zonder de bijbehorende middelen is een recept voor rampen. Het
keukentafelgesprek als geheim wapen is het toppunt van bestuurlijke armoede. En
we gaan er gewoon mee door. Zelfstandig wonen van ouderen is een mooi mantra,
maar wat als je dement wordt en alleen woont ? De op corporatistische wijze tot
stand gekomen decentralisatie van klimaattaken is het volgende onderwerp dat
over de schutting komt bij gemeenten. Ik hoop dat de gemeenten en provincies
inmiddels wijzer zijn geworden. Ik vrees het ergste want het kartel van de
grote partijen zal zijn uiterste best doen om op de achtergrond via de
partijlijnen haar zaakjes te regelen m.b.v. ondemocratische platforms als VNG
en IPO.
politieke en maatschappelijke omgeving. Ook wij zijn slachtoffer van de Haagse politieke
moraal waarbij politiek vooral marketing en verkooppraatjes is geworden. Dat
vertaalt zich naar de werkvloer i.c. de gemeenten in meer problemen, meer taken
en te weinig middelen. Een kleinere overheid is immers een doel op zich
geworden. De nadelen daarvan worden vooral gevoeld door inwoners met het minste
incasseringsvermogen. Inmiddels horen daar ook de leraar, de politieagent en de
verpleegster bij. Populisme en aantasting van de democratie komen nooit uit de
lucht vallen voorzitter, daar is een voedingsbodem voor nodig. Ik denk dat er
meer moet gebeuren dan stikstofbestrijding om ons politiek-maatschappelijke klimaat
te ontzuren.
toekomst als we onze begroting sluitend maken met een stelpost op het onderwerp
Jeugdzorg, een eenmalige verkoop van onroerend goed, een aantal
technisch-administratieve maatregelen en de hoop dat de herijking van het
Gemeentefonds ons in de toekomst gaat redden. Eerst zien dan geloven, meneer de
voorzitter. Ik denk dat het college op dit front minder passief zou kunnen
zijn, en ook wat assertiever in de richting van hogere overheden of het eigen
apparaat. Meer besturen en wat minder met de stroom meedrijven.
professionele cultuur krijgen wij als bestuur en ambtelijk apparaat weinig voor
elkaar. En dus moeten de organisatieperikelen ook een onderwerp zijn op onze
bestuurlijke agenda. Om die reden heeft KiesKatwijk, min of meer als enige, en
in ieder geval jarenlang als roepende in de woestijn, gepleit voor het
fundamenteel op orde brengen van de eigen organisatie. Na een vernietigend
cultuurrapport was ontkennen of wegkijken geen optie meer. Onze fractie heeft
zich ook jarenlang verzet tegen de valse profeet van de Leanreligie.
Procesverbetering heeft zo zijn beperkingen en is geen panacee voor alle
kwalen. Helaas heeft het nogal lang geduurd voordat er op dit terrein adequate
actie ondernomen is.
deze begroting kunnen lezen dat de organisatieontwikkeling daadwerkelijk van
start is gegaan en zelfs al halverwege is. Vanuit de actieve informatieplicht
van uw college naar de raad hadden we dat goede bericht eigenlijk liever eerder
gehoord. Het besluit is immers al in de maand mei door het college genomen.
Maar goed, ik ben geen kniesoor en tel graag mijn zegeningen. Ik vermoed dat
achteraf zal blijken dat dit besluit een van de belangrijkste besluiten van
deze hele collegeperiode is geweest. Ik vind het echt geweldig om te zien hoe
dit proces met de juiste intenties en een passende visie op de rails is gezet. Eindelijk
is na vele jaren de koe bij de horens gevat en wordt er resultaatgericht actie
genomen en worden de kool en de geit niet meer gespaard. Ik heb er dan ook alle
vertrouwen in dat we hier binnen de mogelijkheden die er zijn op enige termijn het
best mogelijke resultaat zullen kunnen bereiken.
tegen de in gang gezette organisatieveranderingen rond het nieuwe wijkteam. Het
feit dat zich daar een hickup heeft voorgedaan op het aspect van de ICT doet
niets af aan het feit dat het college hier een goede koers volgt naar het
juiste doel. In het algemeen moet je eerst de goede condities scheppen voordat
je resultaten kunt boeken. Organisatie en mensen zijn daarin naast financiën
alles bepalend.
gaat vallen. Helaas zie je bijvoorbeeld bij het beleid rond het klimaatakkoord
dat daar de nadruk meer op de marketing en het verkooppraatje ligt, en minder
op de inhoudelijke kwaliteit van het beleidsprodukt. Net als bij de
decentralisatie van taken op het sociaal domein zal ook de decentralisatie van
klimaattaken op die manier op een debacle uitlopen. Gemeenten moeten flink zijn
en geen onmogelijke taken accepteren. Zonder goed gereedschap en financiële
middelen komen we van de wal in de sloot. Wensdenken is niet het goede kompas.
wil ik ook wel kwijt dat naar onze mening door onze gemeente een juiste koers
wordt gevaren op het dossier Valkenburg. Ik heb het dan over de
gebiedsontwikkeling op het voormalige vliegveld. Ook hier ben ik trouwens weer teleurgesteld
over de houding die van rijkswege wordt ingenomen. Binnen het bedrijfsleven is
de term Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen geen nieuws meer. Naast “Profit”
komen nu ook “People” en “Planet” meer aan de bak bij veel ondernemingen. Het
is ongelooflijk dat bij een staatsonderneming, zoals het Rijksvastgoedbedrijf,
het vooral om de Profit lijkt te gaan. Althans de signalen die ik oppik wijzen
in die richting. Met deze houding maakt de rijksoverheid zich volkomen
ongeloofwaardig.
steeds blijven persisteren in deze koers. Het is echte gekkigheid dat die
goudkoorts tot op het kinderachtige bepalend is. Zo is in het recente verleden
om die reden zelfs het zweefvliegen op het voormalig vliegveld om zeep geholpen,
terwijl er in het grote gebied nog steeds voldoende ruimte voor te vinden is.
In de gebiedsontwikkeling dient maatschappelijk rendement centraal te staan en
niet cashflow. Er is ruimte op het vliegveld voor een mooie en duurzame
combinatie van wonen, innovatieve werkgelegenheid en natuur en recreatie. Dat
is allemaal uitgezocht en onderbouwd. Het Katwijkse beleid zit ook op die lijn.
rijksniveau en bij de provincie Zuid Holland om de lange termijn maatschappelijke
doelstellingen te laten prevaleren boven de financiële overwegingen van de
korte termijn. De unieke ligging van het gebied direct naast de Natura2000
duinen en tevens in het meest verstedelijkte gebied in de regio, en de kansen
die er liggen met Unmanned Valley, kwalificeren deze gebiedsontwikkeling voor
een VIP-behandeling door de diverse overheden. Kwaliteit moet voorop staan. De
kruideniersbenadering vanuit het Rijksvastgoedbedrijf, lees het Ministerie van
Financiën, is bezien vanuit overwegingen van maatschappelijk rendement daarom
onbegrijpelijk en ongewenst.
Wonen
is primair
Voorzitter,
wonen behoort voor iedereen tot de eerste levensbehoeften en we hebben de
overheid opgericht om daarin te voorzien. We zien dat er de laatste jaren onder
invloed van de neoliberale doctrine veel kapot gemaakt is op dit
beleidsterrein. Dat geeft zorgen voor de toekomst. In 2040 zijn er bijna 4,8
miljoen 65-plussers in Nederland. Eerlijk gezegd zijn we totaal niet voorbereid
om die mensen straks op passende wijze te kunnen huisvesten. We hebben
bijvoorbeeld in verhouding tot de (toekomstige) woonbehoefte teveel
gezinswoningen en veel te weinig woningen voor een- en tweepersoons
huishoudingen. We moeten ook goed beseffen dat er andere woonvormen en meer
diversiteit nodig is, niet alleen voor ouderen trouwens. Aanpakken van de
gevolgen van vergrijzing moet naar onze mening een van de strategische opgaven in
alle overheidslagen worden.
Transformatie oude
flatwijken
Als
je het over wonen en demografie hebt dan heb je het tegelijkertijd over een
veelheid van beleidsterreinen. Ruimtelijke ordening en allerlei
stedenbouwkundige aspecten, maar ook gezondheidszorg, sport en bewegen,
openbaar vervoer, welzijn, integratie, en ga zo maar door. Bij een nieuwe
gebiedsontwikkeling kun je met een blanco vel beginnen maar een enorme
uitdaging zit ook in de transformatie van oude flatwijken zoals de Hoornes of
de Koestal.
Transities
aan elkaar koppelen
Als
we al deze elementen bij elkaar optellen dan komt KiesKatwijk tot de conclusie
dat we voortvarend moeten doorpakken met het bestrijden van verloedering en het op slimme wijze “ombouwen” en updaten van
verouderde naoorlogse (flat)wijken. Dat impliceert in sommige gevallen slopen
en alleen waar dat nuttig is renovatie toepassen. Dit om doelstellingen van
energiezuinigheid en meer variatie in woningtypen te realiseren, passend op de toekomstige
bevolkingssamenstelling. Dat geeft tevens mogelijkheden om wijkindelingen en
voorzieningen aan te pakken. Waar mogelijk kan er hoger gebouwd worden zodat de
schaarse grond beter benut wordt. De stratenindeling hoeft niet dezelfde te
blijven en er kunnen in ieder geval meer woningen komen dan er nu aanwezig
zijn. We moeten niet aan de ene kant van de Hoornes bezig zijn met een
hobbyproject om de wijk aardgasvrij te maken, en aan de andere kant met sociale
figuren wat aan maatschappelijke aspecten proberen te sleutelen. Het is zaak
dat we verschillende transities die voor de deur staan aan elkaar gaan
koppelen.
Problemen op meerdere
fronten
We
hebben te maken hebben met een complex van problemen. Woningnood, een verkeerd
samengestelde woningvoorraad, oprukkende armoede, energietransitie,
verduurzaming, meer alleenstaanden, vergrijzing, toenemende eenzaamheid en
oprukkende dementie, haperende zorg en onvoldoende integratie van nieuwkomers,
en de dreiging van verpauperde wijken. De corporaties zijn in veel gevallen
door rijksbeleid onvoldoende of beperkt in staat te investeren in sociale
woningbouw. Wonen is een primaire levensbehoefte voor iedereen en
volkshuisvesting en leefbare wijken is een kerntaak van de overheid. Het is dus
echt tijd dat we ondanks de Rutte-doctrine, waar verkleinen van de overheid het
hoofddoel was, weer meer gaan investeren in de samenleving. En dan liefst op
een samenhangende en gestructureerde manier. Wij wensen het college de zegen
van boven toe om daar elke dag een stukje beter in te worden.
Jaap
Haasnoot
Rozemarijn Dees
KiesKatwijk