Met de ogen dicht op weg naar het ravijn
Toen KiesKatwijk vorig jaar met de mededeling kwam dat het financiële beleid van de gemeente Katwijk zou leiden tot een faillissement werd daar allerwegen verbaasd op gereageerd. Het bericht viel een beetje buiten het voorstellingsvermogen van de gemiddelde lezer, ook als deze gemeenteraadslid was. Dat is wel begrijpelijk. Er is sprake van een technisch faillissement als een gemeente er niet meer in slaagt om de eindjes aan elkaar te knopen. Als dat gebeurt dan moet de provincie ingrijpen. Dus in de praktijk komt het nooit zover dat een gemeente daadwerkelijk niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen. Toch hadden wij gelijk, maar door wonderbaarlijke omstandigheden is het moment waarop we rode cijfers gaan schrijven een paar jaar uitgesteld.
Incidentele meevaller
Dat zit zo. We kregen opeens te maken met diverse crises tegelijk die door beroerd beleid van de diverse kabinetten zijn veroorzaakt of verergerd. En dan hebben we tegelijkertijd te maken met oorlog in Oekraïne. Onze regering heeft er voor gekozen om die problemen met enorme bergen overheidsgeld te dempen. Die extra rijksuitgaven heeft helemaal niemand zien aankomen. Ook KiesKatwijk niet. De uitkeringen aan de gemeenten zijn echter direct gekoppeld aan de rijksuitgaven, en zo kregen de gemeenten onverwacht heel veel extra geld op hun rekening. Dat heeft de gemeente Katwijk voor de korte termijn gered. Dit betreft echter tijdelijke extra inkomsten. De wetgeving wordt veranderd waardoor de inkomsten voor Katwijk straks weer worden afgeknepen. Om die reden adviseert de Rijksoverheid de gemeenten om de onverwachte bonus in de spaarpot te stoppen.
OZB is de melkkoe van deze coalitie
Wat heeft de gemeente Katwijk nu gedaan? De gemeente is verplicht om een sluitende meerjarenbegroting tot 2026 bij de provincie in te leveren. In de vorige begroting werden de belastingen al extra verhoogd om zwarte cijfers te kunnen produceren. Dat lukt nu niet meer. Dus heeft men de OZB nog een keer extreem verhoogd. De OZB in 2026 wordt nu niet minder dan 72% hoger dan die in 2020! Op die manier heeft men de begrotingen sluitend gekregen tot 2026. Vanaf 2027 zijn we failliet als er niet eerder hard wordt ingegrepen. Dat is dus “na-ons-de-zondvloed-beleid” waarvoor onze inwoners de rekening gaan betalen.
In 2026 gaat het fout
In bovenstaande grafiek zie je dat B&W de OZB die vorig jaar al sterk verhoogd was opnieuw enorm hebben moeten optrekken om er voor te zorgen dat het punt waar we door het ijs gaan niet voor 2026 valt. Want dan grijpt de provincie in en wordt Katwijk onder curatele gesteld. Maar als je al weet dat het over een paar jaar (dus na 2026) fout gaat dan moet je nu al ingrijpen.
We blijven geld over de balk gooien
Maar de gemeente bezuinigt nu niet maar stelt voor vele miljoenen extra personeel aan. De extra energietoeslag moet straks door de inwoners dubbel worden terugbetaald. Dat is onverantwoord kamikazegedrag. Het is de vraag of de provincie Zuid-Holland het pikt dat we nu niks doen en pas over een paar jaar gaan kijken hoe de vlag er op dat moment bijhangt. De provincie heeft vorig jaar per brief aan de gemeenteraad het dringend advies gegeven om geen nieuw beleid meer op de rails te zetten dat geld kost. Daarop heeft B&W namens de gemeenteraad een brutaal briefje teruggestuurd met de strekking dat de provincie moet opzouten.
Blijft de gemeenteraad doorslapen?
En een gemeenteraad die verantwoord financieel beleid voorop stelt kan deze begroting nooit goedkeuren. Jacco Knape is de wethouder van financiën. Ik vraag me echt af of hij voldoende boven de materie staat en snapt waar hij mee bezig is. Straks moeten anderen de rotzooi opruimen. En hoe kan de fractie van de SGP die in het verleden goed op de centjes heeft gepast voor deze begoting zijn verantwoordelijkheid nemen? Ik ben benieuwd wat hun verhaal wordt.