Reddingsplan voor regionale kranten

De Kracht van Lokale politiek


Na eerdere
afslankingen worden de redacties van de regionale kranten van het TMG concern
nu dusdanig ingekrompen dat er nauwelijks nog sprake kan zijn van serieuze
regionale journalistiek. Op enige termijn zullen die kranten, waaronder in onze
regio het Leidsch Dagblad, zijn omgevormd tot een vermomde Telegraaf met een
regionaal inlegvelletje. Erg jammer voor de diversiteit in ons medialandschap,
de regio is binnenkort dus aangewezen op de huis aan huis bladen.

Over restaurants versus snackbars

De schade
die ontstaat gaat wel wat verder dan verschraling van het nieuwsaanbod via de
papieren media of wat minder kwaliteit van het journalistieke product. De
onafhankelijke pers vormt een onmisbare pijler in ons democratische gebouw. De
vrije pers vervult een functie als correctiemechanisme of als veiligheidsklep
die voorkomt dat ons democratisch systeem in de fout gaat. Dat behoeft verder
weinig uitleg en we hebben het terecht in dit verband vaak over de
“waakhondfunctie”. 
Hapklaar nieuws, binnenkort alleen nog uit de internetmuur ?
Een krant vertegenwoordigt dus een maatschappelijk belang.
Natuurlijk wordt er ook nieuws aangeboden via andere media zoals internet maar
dat kan het verlies van een krant nooit helemaal compenseren. Als het laatste
restaurant in uw woonplaats sluit dan komt toch ook niemand met de geruststellende
opmerking dat er nog genoeg snackbars zijn ?

Een lastige puzzel

Nu ons een
soortgelijke ramp dreigt te treffen is de hamvraag hoe we een regionaal nieuwsaanbod
van voldoende kwaliteit via een papieren medium in de lucht kunnen houden.
Omdat er een maatschappelijk belang is behoort overheidssteun tot de
mogelijkheden. Maar staatssteun aan een particulier bedrijf is per definitie
verboden. Er moet een gelijk speelveld zijn voor alle aanbieders van kranten en
je kunt daarom niet een specifiek bedrijf bevoordelen. Dit is een lastige
puzzel waarvoor elders echter wel diverse oplossingen zijn gevonden. Ik ben zo
vrij om daar nog een nieuwe oplossing naast te leggen.

De oplossing: maak onderscheid
tussen nieuwsproductie en –distributie

Het is
prima als een functie van algemeen belang op adequate wijze door de markt wordt
ingevuld. Als dat echter niet (meer) leidt tot het gewenste resultaat dan
springt de overheid in, zoals dat bijvoorbeeld ook bij de omroep op landelijk,
provinciaal en zelfs lokaal niveau gebeurt. We hadden nog niet zo lang geleden
particuliere ambulancediensten, tegenwoordig voert de overheid die taak uit. 
de hardware
Bij
de landelijke omroepen is er een scheiding tussen de “software”, de productie
van programma’s , en de “hardware”, de exploitatie van de zenders en alle
andere spulletjes die nodig zijn. Diezelfde formule kunnen we toepassen in de
wereld van de papieren media. De oplossing is dus het scheiden van de nieuwsproductie
en de productie en distributie van de papieren informatiedrager die we krant
noemen. Als we de productieketen van de krant doorknippen op de scheidslijn
tussen de redactie en het productiebedrijf kunnen we de rollen als het ware
omdraaien.

De oplossing: Richt een
gesubsidieerde nieuwsfabriek op
Waar we als
overheid in geïnteresseerd zijn is het overeind houden van het nieuwsaanbod,
inclusief alle bijkomende taken zoals de duiding en becommentariëring van het
nieuws. Ook het “tegels lichten” via onderzoeksjournalistiek vertegenwoordigt
een maatschappelijk belang. Het produceren en verkopen van de krant en het
exploiteren van reclame en advertentiemogelijkheden is echter iets dat beter
door een particuliere onderneming kan geschieden.

Bij nader
inzien blijkt dat de overheid al regionale nieuwsfabrieken subsidieert. Via de
regionale omroepen is er een complete infrastructuur aanwezig, van royaal
betaalde directeur tot en met de jongste bediende, inclusief alle spulletjes
die nodig zijn om een journalistiek product op de markt te brengen. Landelijk
verdelen we 150 miljoen euro subsidie over 13 regionale omroepen. Waarom zouden
we dat nieuws en entertainment eigenlijk alleen via radio en tv-kanalen en
internet verspreiden ? 
Nieuwsfabriek
Ik ben hoogst verbaasd dat nog niemand op het idee
gekomen is om dat product breder te vermarkten en het ook via papieren media
naar de consument te brengen. . Daar is alle reden toe nu het particuliere
bedrijfsleven het laat afweten en er een regionaal nieuwsvacuüm dreigt te
ontstaan. Als we de regionale omroep bestempelen als een regionale
informatiefabriek en er particuliere krantenuitgevers bij zoeken die het
journalistieke product tegen een passende prijs willen afnemen dan slaan we
diverse vliegen in één grote klap.

Win-win situatie
De overheid
houdt op deze manier de informatie-infrastructuur in stand. Dat doen we
bijvoorbeeld ook door subsidiëring van bibliotheken of VVV’s. De regionale
omroep wordt eigenlijk alleen wat uitgebreid om ook via andere media de
inwoners te kunnen bereiken. Netto hoeft dat misschien niet zo heel veel te
kosten omdat de papieren media betalen voor het informatieaanbod. Dat is voor
hen aantrekkelijk vanwege lagere kosten en minder rompslomp. Het is een
klassieke win-win situatie waarmee uiteindelijk alle inwoners van de betrokken
regio’s zijn gediend.
Er is niets nieuws onder de zon
Principieel
zie ik weinig bezwaren, ik heb nooit klachten gehoord over de journalistieke
onafhankelijkheid van de regionale omroepen. Er is een duidelijk
maatschappelijk belang, en de overheid bemoeit zich niet direct met de exploitatie
van kranten. Het staat elk bedrijf vrij om de (schappelijk) geprijsde
informatie af te nemen tegen een uniforme prijs waardoor niemand benadeeld
wordt. Het spreekt vanzelf dat niet alleen het TMG concern de producten van het
nieuwe regionale “ANP” kan afnemen. Op deze manier kunnen ook andere uitgevers
van huis aan huis bladen besluiten een (dagelijkse) krant uit te brengen. De
met ontslag bedreigde journalisten van het Leidsch Dagblad kunnen direct aan de
bak als we dit plan op korte termijn zouden  realiseren. 
Het lijkt me een prima idee om in
de regio Leiden en de Duin- en Bollenstreek hier een proef mee te doen. Ik kan
me bovendien goed voorstellen dat alle gemeenten in deze regio samen met de
provincie hier financieel in willen bijdragen.
Tussen de droom en de daad…
Tussen de
droom en de daad staan in overheidsland altijd vele praktische bezwaren. Vorig
jaar is de Stichting Regionale Publieke Omroep opgericht. Het is de bedoeling
dat deze stichting één concessie gaat krijgen op grond waarvan de regionale
publieke media-opdracht moet worden uitgevoerd door de 13 regionale omroepen.
De mediawet is echter nog niet veranderd door staatssecretaris Sander Dekker.
Ik denk dus dat we op dit moment bij OCW moeten zijn om een experiment in de
regio Leiden en Duin- en Bollenstreek van de grond te krijgen i.s.m. Omroep West. 
De eerste stap
is dat er voldoende politieke wil ontstaat om dat experiment te kunnen starten.
Daarom doe ik een beroep op regionale en provinciale politici om alles te doen
wat in hun macht ligt om hier tot daden te komen.

 

2 reacties

  1. Unknown schreef:

    Wij zijn vóór dit soort initiatieven. Zoals bekend, werkt Omroep West al nauw samen met een aantal lokale mediapartijen zoals de WOS, Studio Alphen, Den Haag FM en Unity.
    Ook met de lokale omroep Bo is 1,5 jaar geleden gesproken en een voorstel neergelegd waarop (helaas) nog niet is gereageerd.

    Maar West staat hier zéér voor open als belangrijkste en grootste nieuwsvoorziening in de regio.

    Renzo Veenstra
    Hoofdredacteur Omroep West.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com