Valse start voor Woningbouwlocatie Valkenburg een feit.

Gijsbert Schrijvers Nieuws 07/05/2020 | 0

Gemeenteraad zet zichzelf weer eens buitenspel

Op 7 mei
heeft KiesKatwijk samen met Hart voor Katwijk een amendement ingediend op het
voorstel van B&W om geen “wensen en bedenkingen” in te dienen op de
“afspraken” die zijn gemaakt met de Provincie Zuid Holland en het
Rijksvastgoedbedrijf over de woningbouw op Valkenburg.

In de
behandeling in de commissie bleek al dat de gemeenteraad zich in meerderheid weer
eens graag onmachtig verklaarde om bestuurlijk op te treden. We zien dat in meerdere
zware dossiers. De gemeenteraad devalueert zichzelf daarmee tot een gezelschap
dat interessant kan debatteren over stoeptegels en lantaarnpalen, maar verder
geen factor van belang is in het strategisch beleid. Alle mooie verhalen uit het verleden over Ruimtelijke Kwaliteit en over Betaalbaarheid zijn een farce gebleken en worden niet bevochten door deze raad. Pakweg 60% van de woningen is voor de rijken der aarde, en grondeigenaar RVB bepaalt solo in welke categorieën duur er zal worden gebouwd. Tot zover de slagkracht van het lokale bestuur. Maar ja, ze werden ook niet echt geholpen door de provincie Zuid Holland. Zelfs het zweefvliegen in dat gebied werd in de ban gedaan op last van de RVB.

De belangrijkste onderliggende feiten bij het besluit om het Rijksvastgoedbedrijf ruim baan te geven om
zoveel mogelijk geld uit het voormalige vliegveld te kunnen slaan zijn puntsgewijs de
volgende:

Er zijn op 5 maart 2020 door B&W
van de gemeente Katwijk bestuurlijke afspraken gemaakt over de hoofdlijnen van
beleid terzake van de voorgenomen gebiedsontwikkeling op het voormalig
vliegkamp Valkenburg;

De Staat der Nederlanden is participant
in deze afspraken, hierbij vertegenwoordigd door de minister van Binnenlandse
Zaken;

Aangezien de gemeente Katwijk op haar
grondgebied het bevoegd gezag is op het gebied van ruimtelijke ordening en
wonen, kunnen de rol en bevoegdheden van de rijksoverheid binnen deze
overeenkomst slechts datgene betreffen dat in het verlengde van haar positie
als grondeigenaar ligt;

Deze bestuurlijke afspraken zijn een
vervolg, nadere uitwerking en uitbreiding van eerder gemaakte bestuurlijke
afspraken over (de ontwikkeling van) Unmanned Valley, afspraken die door de
gemeenteraad op 14 februari 2019 slechts voor kennisgeving zijn aangenomen;

B&W van de gemeente Katwijk heeft gekozen
om de gemeentelijke besluitvorming over deze kwestie te laten verlopen via een
procedure waarin de gemeenteraad slechts “wensen en bedenkingen” kan aangeven;

Deze procedure werd mogelijk door het
merendeel van de afspraken in een sideletter vast te leggen en deze sideletter
als een bilaterale privaatrechtelijke overeenkomst te bestempelen;

B&W heeft er in deze casus tevens
voor gekozen om af te willen wijken van de normaal geldende procedures rond de
besluitvorming rond bestemmingsplannen;

B&W heeft er daarnaast voor
gekozen, in strijd met het vigerende beleid om op deze locatie niet meer dan
5000 woningen toe te staan, de bouw van 600 extra woningen in de afspraken op
te nemen;

Het resulterende bouwprogramma voldoet
in ieder geval niet aan de eisen van de Regionale Woonvisie Holland-Rijnland
waaraan de gemeente Katwijk gebonden is.

Vanuit dit
startpunt zou je de volgende overwegingen in de beoordeling moeten meenemen:

Een complexe gebiedsontwikkeling als
die van de Projectlocatie Valkenburg kan slechts succesvol verlopen en tot een
goed eindresultaat leiden als er van meet af aan sprake is van echte
samenwerking tussen de participanten;

Er is sprake van “echte samenwerking”
als voldaan kan worden aan de volgende minimale eisen:

Gelijkwaardigheid, op basis van
wederzijds respect en vertrouwen;

De bereidheid om van beide zijden in
voorkomende gevallen water in de wijn te doen, en partners iets te gunnen;

Het afzien van het gebruik van
onwettige, buitenproportionele of anderszins ongewenste dwang- en
overredingsmiddelen;

Volledige transparantie binnen het
samenwerkingsverband, waardoor iedereen, dus ook een beslisser zoals de
gemeenteraad, kan beschikken over dezelfde relevante en complete informatie;

Een passende rol en positie in het
samenwerkingsverband van zowel de lokale overheid als de grondeigenaar conform
de bedoelingen van de wetgever;

Er wordt niet voldaan aan de eis van
“echte samenwerking” zoals hiervoor gedefinieerd, omdat aan geen enkele van de
vijf hierboven genoemde karakteristieken in voldoende mate wordt voldaan;

Het voorgaande impliceert vervolgens dat
de kans op een aanvaardbaar eindresultaat en een goed procesverloop in het
vervolgtraject onvoldoende is gegarandeerd;

De voorgaande overweging is in het
traject in aanloop naar de voorliggende bestuurlijke afspraken al bewaarheid geworden,
en dat blijkt uit de volgende punten:

In het procesverloop was van rijkswege
sprake van intimiderend gedrag, een eenzijdige en gekleurde voorstelling van
zaken in externe communicatie, ook naar de Tweede Kamer, en in het algemeen het
gebruik van wat een machts-dwangstrategie genoemd kan worden;

Er was zelfs sprake van het gebruik
van onwettige middelen (detournement de pouvoir);

De inhoud van de afspraken
weerspiegelt een machtsverdeling waarbij de grondeigenaar eenzijdig allerlei
eisen oplegt aan het lokale bestuur en daarbij sancties in het vooruitzicht
stelt als niet wordt voldaan aan deze eisen;

Er is voor de gemeenteraad onvoldoende
informatie beschikbaar om alle aspecten die een rol spelen bij het gevraagde
besluit te kunnen beoordelen;

Het woningbouwprogramma lijkt niet te
voldoen aan minimaal te stellen eisen die in het beleid van de gemeente, de
regio en de provincie vastliggen;

Van het gemeentebestuur kan niet gevraagd
worden zich te binden aan prestaties waarvan de realisatie grotendeels in
handen van andere partijen ligt, of die anderszins niet volledig beïnvloedbaar
zijn door het gemeentebestuur.

De meest
voor de hand liggende conclusie is dan om als gemeenteraad niet akkoord te gaan
met een dergelijk wurgcontract en het volgende te besluiten:

De “Bestuurlijke afspraak Voortgang locatie
Valkenburg” af te wijzen;
Het college van B&W te verzoeken de
onderhandelingen met de betrokken partners voort te zetten, zodat er geen
vertraging optreedt in het voorbereidingstraject van de gebiedsontwikkeling, en
daarbij in ieder geval rekening te houden met de volgende voorwaarden en wensen:

De gemeenteraad kan niet op voorhand
akkoord gaan met majeure beleidsveranderingen, zoals het toevoegen van 600
woningen, als niet tegelijkertijd ook beschikt kan worden over alle relevante
informatie die in relatie staat met zo’n besluit;

De gemeenteraad gaat niet akkoord met
berekeningen van percentages van woningcategorieën in het totale bouwvolume die
de 500 geplande topwoningen buiten beschouwing houden;

De gemeenteraad kan niet akkoord gaan
met afspraken die in onvoldoende mate recht doen aan de wettelijke positie van
het lokale bestuur op het gebied van ruimtelijke ordening en woningbouw;

De gemeenteraad kan niet akkoord gaan
met structuren en gedragswijzen die een constructieve samenwerkingscultuur die
nodig is om tot resultaten te komen in de weg staan;

De gemeenteraad kan niet akkoord gaan
met bestuurlijke afspraken die strijdig zijn met aangegane verplichtingen,
zoals bijvoorbeeld neergelegd in de Regionale Woonvisie Holland-Rijnland;

De gemeenteraad kan als onderdeel van
de overheid niet akkoord gaan met maatregelen die tot doel hebben om
belastingen en heffingen te vermijden;

De gemeenteraad accepteert niet dat
partners in de gebiedsontwikkeling onwettige, of vanuit een ethische invalshoek
als ongewenst te bestempelen, middelen toepassen om hun positie in het
onderhandelingsproces te verbeteren;

De gemeenteraad streeft naar een
evenwichtig resultaat, een evenwichtige machts- en invloedverdeling in de
bestuurlijke en organisatorische structuren en processen rond de
gebiedsontwikkeling, en een evenwichtige kosten-, baten- en risicoverdeling, en
wenst op besluitvormingsmomenten over alle beschikbare informatie te beschikken
om deze aspecten te kunnen beoordelen;

De wettelijke positie van de
gemeenteraad als hoogste gezag in de gemeente moet gewaarborgd zijn in
afspraken en werkwijzen. Dit sluit het uit de invloedssfeer van de gemeenteraad
halen van bestuurlijke afspraken over essentiële zaken, door deze in
privaatrechtelijke overeenkomsten te regelen, uit.

Het was na de behandeling in de
commissie duidelijk dat dit amendement het niet zou halen. We hebben hem
toch in stemming gebracht om duidelijk te krijgen wie er steunt en wie niet. Ook
een belangrijke reden is om de argumentatie voor het nageslacht vast te leggen.
We kunnen er nu gemakkelijker op terug komen als deze gebiedsontwikkeling in een volgende
fase tot ernstige problemen aanleiding gaat geven. Daar is alle kans op met
deze valse start.

Jaap Haasnoot

Zie ook https://www.kieskatwijk.nl/2020/04/open-brief-aan-de-gemeenteraad-over.html

Projectlocatie Valkenburg

Valse start voor Woningbouwlocatie Valkenburg een feit.

Geef een reactie Reactie annuleren

Laatste Nieuws

Laatste Reacties

Archief

Categorie