In de vorige
blog over de fusie tussen de Bollenstreekomroep BO en RTV Katwijk hebben we
vooral de bestuurlijke kant belicht. De gemeenteraad heeft immers in eerste
instantie met B&W van Katwijk te maken, en dat is trouwens nogal arbeidsintensief.
Er gaat teveel mis, en zo ook weer in dit dossier. KiesKatwijk probeert slechte
besluiten te voorkomen of bij te sturen. In deze blog staat de vraag centraal
wat er inhoudelijk mis is met het voorstel van B&W om RTV Katwijk van de
hand te doen aan de omroep van de Bollenstreek.
Meer
betalen en minder terug krijgen
Eigenlijk is
dat niet helemaal goed geformuleerd want we leveren RTV Katwijk niet alleen bij
de Streekomroep in maar we gaan er daarnaast voortaan ook nog flink meer voor
betalen. De jaarlijkse bijdrage aan RTV Katwijk gaat van € 63.136 naar € 85.402.
Waarom zou je zo’n transactie willen plegen ? Wat krijg je in Katwijk extra
voor die jaarlijkse € 22.266 ? Die vraag
wordt niet beantwoord door het college van B&W. Mijn stelling is dat we er
heel veel minder voor terug krijgen.
Er is veel
vaagpraterij in de stukken, maar praatjes vullen geen gaatjes. Gemeenteraadsleden
moesten een hele batterij aan schriftelijke vragen indienen om duidelijk te
krijgen hoe de vork nu werkelijk in de steel zit. Een teken aan de wand. Mijn
conclusie is dat we er ten eerste een hoop gedoe voor terug krijgen waar we
niet om gevraagd hebben. En ten tweede zie ik niet gebeuren dat we er meer en
betere Katwijkse programma’s voor terug krijgen, die meer Katwijkse luisteraars
gaan boeien en binden. KiesKatwijk denkt dat het omgekeerde gaat gebeuren. Meer
betalen en minder terug krijgen is niet verstandig, en dus moet de gemeenteraad
verstandiger zijn dan B&W en dit voorstel in de prullenmand deponeren.
Een
bedrijf kun je niet runnen met vrijwilligers
Om dat wat
verder toe te lichten moeten we bij het begin beginnen. Waarom moet er
überhaupt iets veranderen ? Kort samengevat komt het er op neer dat het runnen
van een bedrijf(je) in de meeste gevallen eigenlijk niet goed te doen is met
een vrijwilligersorganisatie. De structuren zijn er niet op ingericht. De
mensen die aan het roer zitten missen meestal de juiste competenties. Dat
klinkt wat ondiplomatiek en gaat voorbij aan allerlei goede intenties van mensen.
Maar met goede bedoelingen kun je een bedrijf niet succesvol runnen. En ja, je
moet heel erg blij zijn als mensen als vrijwilliger uren willen steken in
maatschappelijke organisaties. Maar het managen van een bedrijf is een vak. Een
lokale omroep is een bedrijf, en geen speeltuinvereniging of zangkoor. Met de
wind mee zeilen lukt meestal nog wel maar als er tegen de wind in gelaveerd
moet worden in moeilijke omstandigheden heb je mensen nodig met echte
bestuurlijke kwaliteiten. Daar ging de vorige blog ook over.
RTV
Katwijk zit in een duikvlucht
RTV Katwijk
zit gewoon in een neerwaarts gerichte spiraal en is op weg naar de ondergang. Er
zijn minder echte programma’s en de programma’s hebben minder kijkers en
luisteraars dan vroeger. Er zijn minder vrijwilligers die het echte werk doen
en de eigen inkomsten lopen hard terug. Kortom, het is een
sterfhuisconstructie, er moet dus echt iets gebeuren. De eerste stap naar
herstel is gezet, er is geïnvesteerd in een nieuwe bedrijfsruimte en er zou een
samenwerking komen met de firma Verhagen. Het is mij niet bekend in hoeverre
die voorgenomen samenwerking al tot resultaten heeft geleid. Maar het zal in de
huidige vrijwilligersconstructie niet als vanzelf goed komen met de lokale
omroep in Katwijk, dat is wel zeker. De gang van zaken in de afgelopen jaren bij
RTV Katwijk levert daarvoor het bewijs en de commissievergadering vorige week
was in dit verband een teken aan de wand. Op deze manier gaat het niet goed
komen. Jammer dat de gemeente niet veel kwaliteit heeft kunnen toevoegen aan
het vernieuwingsproces.
Wiens
belangen worden hier gediend ?
Als ik de
papierwinkel die bij raadsleden op tafel is gegooid goed begrijp dan dreigt BO
failliet te gaan. Dat komt omdat de omroep uit de Bollenstreek voor pakweg een
ton aan personeel op de begroting heeft staan en de inkomsten onvoldoende zijn
om dat bedrag te dekken. De sprong voorwaarts naar Katwijk is dus in het belang
van BO en haar personeel. Het aantal huishoudens (is een maat voor de subsidie)
stijgt met de deelname van Katwijk hiermee in één klap met 50%. Het idee is dus
om met Katwijks geld de omroep BO en haar personeel te redden. Het belang van
BO is dus duidelijk.
Maar wat is
het belang voor Katwijk ? Zoals hiervoor gezegd moeten we de lokale omroep
professionaliseren, iets dat RTV Katwijk niet op eigen kracht lukt. Daar zijn
beroepskrachten voor nodig. Schaalvergroting en dus kosten delen maakt het mogelijk
om dat doel eenvoudiger te bereiken. Helaas is het probleem ingewikkelder. En
de combinatie van ingewikkelde problemen en de gemeente Katwijk blijkt keer op
keer geen gelukkige te zijn. We moeten helaas steeds weer constateren dat de
combinatie van zwak bestuur en een gebrekkige organisatie niet
opgewassen is tegen ingewikkelde problemen.
Even
een zijpad ter illustratie van deze stelling: Na de dramatische ontwikkelingen
rond het zogenaamde cultuurcentrum en het gebouw de Burgt in Rijnsburg, en de enorme
ophef die is ontstaan rond het plan om huurders uit dit gebouw te verbannen,
gaan de ambtenaren zonder tussenkomst van B&W gewoon een deel van dit
gebouw aan het Welzijnskwartier verhuren. Wat moet je hier nu op zeggen, je
weet niet of je hierover nu moet lachen of huilen.
Fusies
bestaan niet, er bestaan alleen overnames.
Iedereen die
wel eens bij een echt bedrijf gewerkt heeft weet dat bovenstaande stelling
juist is. De voormalige voorzitter van Mebora Radio heeft er trouwens nog een
leuke brief over geschreven aan de raadsleden ter lering ende vermaeck. Katwijk
omvat qua omvang ongeveer een derde van het aantal huishoudens dat een
gefuseerde streekomroep van de Duin- en Bollenstreek zou moeten bedienen. Maar
de vrijwilligersclub van RTV Katwijk wordt gewoon ingelijfd bij de nieuwe
streekomroep die onder leiding komt van de medewerkers van BO. Bestuurlijke
constructies daar boven met daarin amateuristisch opererende bestuurders gaan
het verschil niet maken. Dit is dus een overname.
Federaties
bestaan niet, er bestaan alleen fusies.
Het
raadsvoorstel gaat slechts over het verstrekken van gelden zodat er een
verbouwing van het huidige pand van RTV Katwijk kan plaatsvinden. Dat is een
vreemde en ook misleidende insteek. Het gaat natuurlijk om veel meer. Vinden
wij dat de nieuwe streekomroep die tot aan de grens van Noord Holland gaat
straks voldoende representatief is voor Katwijk ? Hoeveel Katwijkse content
komt er straks en hebben we daar pakweg een ton per jaar voor over ? Wat geven
we weg en wat krijgen we er voor terug ? Zijn we akkoord met de hogere
jaarlijkse subsidie ? Zijn de leden van RTV Katwijk eigenlijk akkoord met een
fusie die als federatie verkocht wordt maar die in feite een overname is ?
De bedenkers
van de voorstellen kijken niet veel verder dan de spreadsheets en de cijfers. Die
cijfers zijn overigens veel te rooskleurig. Maar een omroep bestaat ook uit
mensen. Die mensen moeten een binding kunnen blijven voelen met de eigen
omroeporganisatie en met de lokale samenleving waarvoor ze werken. Er is zoals
gezegd in de praktijk sprake van een overname van RTV Katwijk door BO, als
iemand dat niet wil zien of dat graag wil ontkennen dan zijn daar vast redenen
voor, maar dat verandert niets aan de praktijk. Die binding zal verloren gaan
en dus zal RTV Katwijk op dezelfde verloren gaan zoals Mebora destijds is
verdampt.
De leden van
RTV Katwijk hebben trouwens alleen toestemming gegeven voor een onderzoek naar
facilitaire samenwerking als ik goed ben ingelicht. En er wordt hen nu gewoon
een als federatie verkochte fusie in de maag gesplitst. Moeten wij als gemeente
medewerking verlenen aan zo’n operatie ? Die federatie is een
schijnconstructie. Er is gewoon gewerkt aan een fusie maar gaandeweg kwam men
er achter dat er dan een zenderfrequentie moet worden ingeleverd. Zodra dat
probleem opgelost is wordt het ook formeel een fusie (lees overname).
Voor wie
doen we het eigenlijk ?
Maar de
belangrijkste vraag is natuurlijk of de nieuwe constructie toekomstbestendig en
levensvatbaar is. Een organisatie zonder klanten is op den duur niet te
handhaven, ook al stoppen we er elk jaar heel veel belastinggeld in. Het is
zeer opmerkelijk dat niemand die vraag gesteld heeft in onze ambtelijke en
bestuurlijke kringen. De betrokkenen hebben uitsluitend vanuit het interne perspectief en
de eigen belangen geopereerd. BO wil overleven en heeft daarvoor Katwijks geld
nodig. De gemeente Katwijk heeft een probleem met RTV Katwijk die vanwege
bestuurlijke zwakte i.c.m. “tegenwind” niet in staat is om de tent
levensvatbaar te houden. Maar hebben de Katwijkse luisteraars en kijkers straks
ook interesse in de nieuwe streekomroep ? Had dat niet de allereerste vraag moeten
zijn ? Die vraag is overgeslagen.
De Duin-
en Bollenstreek bestaat niet.
Ik geef toe
dat niemand in de toekomst kan kijken. Maar er is tenminste één aanwijzing die
ons niet optimistisch stemt. Er is helemaal geen sprake van een streek. Het
kost al enorme moeite om een Valkenburger het Katwijk-gevoel aan te praten. Ook
de mensen in de nieuwe wijk op het Vliegkamp zullen zich straks geen Katwijker
gaan voelen. Laat staan dat die mensen geïnteresseerd zouden zijn of zich
onderdeel zouden kunnen gaan voelen van de Bollenstreek. Als je van hier naar
Hillegom wilt met de bus moet je eerst naar het station van Leiden. Vandaar kun
je naar Hillegom. Als we zo nodig moeten samenwerken dan kunnen we dus beter
ook naar het oosten kijken. Dat is fysiek en mentaal een stuk dichterbij.
Rozemarijn
Dees
Jaap Haasnoot